داستان یک بانک ( این یک داستان دنباله دار است )
03/07/1395
1568 بازدید
گفته می شود کلمهبانک اصطلاحی است قدیمی که از واژه آلمانی (Bank) به معنای نوعی شرکت اخذو رواج یافته و شاید هم از کلمه (Banco) که یک لغت ایتالیایی و به معناینیمکت صرافان بکار برده می شد، اشتقاق یافته است.
درایران قبل از دوره هخامنشی، بانکداری به شکل ابتدایی مرسوم ولی در انحصارمعابد و شاهزادگان بود و در زمان هخامنشیان با رونق بازرگانی و رواج پول مسکوک این امر رونق گرفت.از طرفی دیگر شاید ضرب سکه را بتوان اولین عملیات مبادله پول دانست که در تمامی تمدنهای کهن با فاصله زمانی از یکدیگر
رایج شد.تاریخضرب سکه در ایرانبه دوره هخامنشی می رسد. نخستین سکهای که از آن زمانباقی مانده سکه داریوش از زرناب (516 ق.م) است که شهرت جهانی دارد. این سکه را یونانیها "دریکوس" یعنی "داریوش" مینامند که آن را نباید با کلمهی زرینه و درینهیکی تصورکرد. قدیمی ترین بانک
شناخته شده در گستره قلمرو ایرانیان با مرکزیت هایی مانندهمدان، پاسارگاد ، بابل ، اورشلیم و سارد،که در زمان کورش شاهنشاهی ایران را تشکیل می داد، بانک « اگیبی ( Egibi ) و پسران» بود. بانکداری نوین با به کار افتادن پول کاغذی در دادو ستد ها و نشر اسکناس آغاز شد.
بانکداری نوین در ایران
پیشنهاد بنیانگذاری بانک درایران رانخستینبار ژان ساوالان فرانسوی در سال 1243 خورشیدی ، هنگامی که میرزامحمودخان ناصرالملک برای بستن قرارداد ساخت راهآهن در لندن بود ، به او داد. در این پیشنهادها پس از اشاره به تاثیر بانک در پیشرفت صنعتی کشورهای اروپائی و ذکر اینکه رواج صنعت و احداث خطوط آهن و تلگراف بدون ایجاد بانکی بزرگ میسر نیست و تاکید بر اینکه چنین موسسه ای باید با اشتراک و اتفاق دولت و ملت بوجود آید. آنان می خواستند باهمکاری سرمایهگذاران فرانسوی و بانک عثمانی ، بانکی به نام بانک ایران و افغانستان ،برپا کنند. اما چون سرمایهگذاران فرانسوی به سودآوری آن بانک اطمینان نداشتند ،همکاری نکردند و چنین بانکی تاسیس نشد.
بانک جدید شرق
تا قبل از سال 1266 شمسی صرافی های بزرگ و کوچک مهم ترین نهادهای مالی ایران را تشکیل
می دادند .در همین سال " بانک جدید شرق " که مرکزش در لندن بوده و در مناطق جنوبی آسیا فعالیت داشت، بدون اخذ مجوز از دولت شعبه مرکزی خود (The New Oriental Banking) را در تهران افتتاح نمود . این نخستین بانک نوین بود که به عنوان یک شرکت بازرگانی خارجی در تهران تاسیس شدو درشهرهای مشهد ، اصفهان ، رشت ، شیراز ، بوشهر و تبریز نیز شعبه دایر کرد و اقدام به چاپ نوعی پول کاغذی به صورت حواله حامل نمود و تا دو سال به سپرده های مردم سود پرداخت می کرد
بانک جدید شرق، یک بنیاد انگلیسی بود که در دیگر کشورهای آسیایی نیز شعبه داشت و توانست درزمان اندکی نرخ بهره را به 12 درصد کاهش دهد. شعبه بانک تهران حوالههای 5 قرانی صادر می کرد که چون حواله به بانکمی رسید ، وجه آن را به صورت سکه نقره می پرداختند. این بانک در برابر وامی کهپرداخت می کرد ، 12 درصد بهره می گرفت که برای شاه ایران حدود 6 تا 8 درصد بود. محل این بانک در ضلع شرقی میدان توپخانه و در ساختمان منزل شخصی میرزا قهرمان امین لشکر بوده است. جایی که بعد ها بانک شاهنشاهی در آن جا ساخته شد و سپس به بانک بازرگانی و در نهایت به بانک تجارت کنونی (شعبه میدان توپخانه) تبدیل گشت.
این حریف "بانک شاهنشاهی ایران" "("(The Imperial Bank of Iran Persia بود ، که با امتیازات عدیده و اختیارات وسیع تشکیل و به فعالیت در ایران مشغول شد.
این داستان ادامه دارد ....