در آستانه فرا رسیدن هفته پژوهش مصاحبهای با دکتر رئوف رابطی رئیس اداره مطالعات و برنامه ریزی بانک تجارت در خصوص برنامه های این اداره انجام دادهایم که در زیر مشروح آن آورده شده است.
- لطفا درباره فرآیند تعیین اولویت های پژوهشی بانک تجارت توضیح دهید .
- اولویتهای پژوهشی بانک هر سال بر اساس یک نیازسنجی از واحدهای مختلف بانک تعیین می شود ، و یک بررسی اولیه انجام می دهیم و موارد در کمیته راهبری پروژه های مطالعاتی مطرح می شود . پس از تایید کمیته که با حضور تعدادی از مدیران ارشد و اساتید دانشگاه تشکیل می شود ، اقدامات عملیاتی آن اولویت ها از طریق اداره مطالعات پیگیری می شود و تحقیق در خصوص آنها به دو صورت برون سپاری و یا توسط خود اداره مطالعات انجام می شود .
به منظور تسریع در انجام پروژه ها به خصوص در مورد پروژه هایی که قرار است برون سپاری شود کمیته تقریبا هر ماه یک بار تشکیل می شود . به عنوان مثال در سال 94حدود 27 پروژه را به تایید این کمیته رسانده ایم .
بعضی از اولویتهای پژوهشی بانک که در طول یکسال گذشته به تصویب این کمیته رسیده و در دست اجرا است عبارتند از: «بهینه سازی شبکه شعب» ، «ارتباط یکپارچه بازاریابی» ، «اندازه گیری بهره وری در سطح شعب»، «رضایت سنجی کارکنان بانک» که مورد آخر از طریق اداره مطالعات در حال انجام است .
- آیا این اولویت ها به همکاران اطلاعرسانی میشود تا درصورت علاقه بتوانند در آن مشارکت کنند؟
- البته اولویت ها اعلام می شود اما همکاران من به دلیل مشکلات کاری و مشغله زیاد نمی توانند شخصا اقدام کنند لذا این کار با مشارکت واحدها و ادارات مختلف انجام می شود یعنی برای هر موضوعی که با نظر واحدهای مختلف انتخاب می شود ، یک کمیته متشکل از همکاران تشکیل می شود .
علاوه بر این تمام همکاران می توانند در سطح پایان نامه و بر اساس اولویت های پژوهشی که در سایت بانک اعلام می شود یک موضوع پژوهشی را انتخاب کرده و از حمایت های بانک هم برخوردار شوند .
- برای توسعه فرهنگ پژوهش و تولید دانش در بانک تجارت برنامه خاصی دارید؟
- به عنوان واحدی که رسالت آن پژوهش است به طور مستمر تلاش کرده ایم با مشارکت همکاران نگاه پژوهشی را به بانک وارد کنیم تا برنامه ریزیها و تصمیمات در بانک بر اساس پژوهش و کار مطالعاتی صورت پذیرد .
از پایان نامه های فوق لیسانس همکارانی که علاقمند به ادامه تحصیل هستند نیز حمایت اطلاعاتی و مالی می کنیم و پروژه های مطالعاتی و پژوهشی را که در قالب پایان نامه باشند را به شکل فصل نامه علمی پژوهشی به چاپ می رسانیم . تا به حال چهار شماره این فصل نامه به چاپ رسیده و این خود تبدیل به مشوقی برای توسعه و ترویج کارهای پژوهشی شده است .
- برای بهبود محتوای فصل نامه برنامه خاصی دارید؟
مطالب فصل نامه شامل دو بخش است ، بخش اول مربوط به کارهای تحصیلی همکاران و بخش دوم مربوط به پژوهش های اداره مطالعات است . در خصوص بخش اول ، پایان نامه های ارسالی همکاران از نظر علمی کنترل و خلاصه انگلیسی آن ها نیز چاپ می شود . مقاله های ارسالی همکاران را از نظر کیفی بررسی می کنیم و درضمن از همکاران می خواهیم ابعاد کاربردی موضوعاتی را که در ارتباط با بانک هستند را شناسایی کرده و مورد پژوهش قرار دهند. حتی در بعضی موارد ایده های جدیدی مبتنی بر آن کار پژوهشی ارائه می شود .
سعی ما بر این است که از این پس برای بالا بردن سطح کیفی فصل نامه از مقاله های اساتید دانشگاه و محققین خارج از بانک که کارهای پژوهشی انجام داده اند استفاده کنیم و دامنه این کار را به خارج از بانک گسترش دهیم تا غنای مجموعه بیشتر شود .
یکی دیگر از برنامه های ما این است که تا پایان امسال با اخذ مجوز از وزارت علوم در رده فصلنامه های علمی کشور قرار بگیریم ، اما این امر مستلزم آن است که اعضای ثابت هیات علمی داشته باشیم که خوشبختانه این پتا نسیل در همکاران وجود دارد .
- نحوه ارسال مقالات از طرف همکاران به چه صورت بوده است؟
همزمان با ارسال فصلنامه برای مدیریتهای شعب و ادارات ، موضوع نحوه ارسال مقالات همکاران اعلام می شود .
- استقبال همکاران از این طرح چگونه بوده است ؟
ما مقالات ارسالی را به ترتیب اولویتها و به صورت موضوعی طبقه بندی و چاپ می کنیم . خوشبختانه همکاران ما پتانسیل علمی بسیار خوبی دارند و استقبال همکاران بسیار خوب بوده است . نکته قابل توجه این است که تنوع این موضوعات بسیار زیاد است و سعی ما بر ین بوده که در هر شماره این تنوع را حفظ کنیم .
- حرف آخر.
بر این اعتقادیم که تحقیقات ما باید جنبه کاربردی داشته باشد . جمله معروفی است که می گوید «اگر هر روز همان کارهایی را انجام دهیم که قبلا انجام می دادیم به نتیجه ای بهتر از آنچه که امروز رسیده ایم نخواهیم رسید».
تلاش های زیادی انجام می شود اما ارزیابی ما از عملکردهای بانک این است که ما هنوز به جایگاه مورد انتظار نرسیده ایم و این مطلب بیانگر این است که باید فعالیتهای ما با رویکرد دیگری انجام شود . امروز پارادایم های جدیدی در صنعت بانکداری دنیا مطرح است و این پارادایم ها نوعی جهت گیری برای تنوع بخشیدن به خدمات است . پارادایم های جدید به ما می گوید که بانکها دیگر صرفا نمی توانند بر پایه درآمدهای مشاع اداره شوند و باید در اندیشه جذب درآمدهای غیر مشاع و ایجاد کانال های متنوع ارائه خدمات به مشتریان باشند تا به سودآوری مطلوب دست پیدا کنند .
اگر بانک ما بخواهد حرکتی رو به جلو داشته باشد باید به این پارادایم های جدید توجه کند و مبتنی بر تحقیق و پژوهش عمل کند و این امر جزو رسالت های ما است . اما به عنوان یک واحد در یک بانک ما به تنهایی نمی توانیم این تحول را ایجاد کنیم . این باور را ایجاد کنیم که برای حرکت رو به جلو باید برنامه های متفاوتی را مبتنی بر تحقیق و پژوهش داشته باشیم . این برنامه ها که با نگاه به پارادایم های جدید تدوین می شود نیازمند این است که در اجرا و عمل نیز متفاوت باشیم ما نیازمند این هستیم که با یک ساختار پهن ( flat structure) سرعت انجام فعالیتها و برنامه ها را در بانک ارتقا دهیم ، باید از پتانسیل نیروی انسانی توانمندمان بیشتر استفاده کنیم و گروههای خلاقیت در بانک داشته باشیم . به نظر می رسد با رویکرد فعلی نتوانیم به سند چشم انداز پنج ساله بانک که همان انتخاب اول توسط مشتریان است دست پیدا کنیم . و نیازمند این هستیم که رویکرد خود را در ارتباط با طرحها و برنامه های بانک تغییر دهیم تا به جایگاه مطلوب برسیم .