نقش کلیدی فناوری در شکل دادن آینده بانکداری
سعید نوری1، محمدامین ترابی2
در این عصر دیجیتالی، فرایندکاوی به عنوان یک روش قوی در تحلیل و بهبود فرایندهای سازمانی مطرح میشود. برای بانکها که در معرض متغیرهای متعدد و پیچیدهای از نظام مالی جهانی هستند، استفاده از فرایندکاوی میتواند تحولات عمدهای را به همراه داشته باشد.
فرایندکاوی در بانکداری چیست؟
فرایندکاوی، شاخهای از دادهکاوی است که به بررسی و تحلیل فرایندهای کسب و کار میپردازد. در محیط بانکی، فرایندکاوی میتواند به تحلیل عملیات روزانه مانند معاملات مالی، خدمات مشتری و روندهای فرآیندی کمک کند. این تکنیک میتواند الگوهای موجود در دادهها را شناسایی کند، و از این طریق به بهبود فرایندها و کاهش خطاها کمک کند.
چگونه فرایندکاوی میتواند بانکداری را تحول دهد؟
بهبود سرعت و کارایی فرآیندها: فرایندکاوی میتواند به بانکها کمک کند تا فرآیندهای کند و غیرکارآمد را شناسایی کنند و راهحلهایی را پیشنهاد دهند برای بهبود آنها. این امر میتواند منجر به کاهش زمان پاسخ به مشتریان و بهبود تجربه کلی مشتری شود.
کاهش خطا: با شناسایی الگوهای داده، فرایندکاوی میتواند به کاهش خطاها کمک کند. برای مثال، اگر یک خطای خاص در فرآیند پردازش تراکنشها تشخیص داده شود، بانک میتواند اقدامات لازم را برای جلوگیری از تکرار آن اتخاذ کند.
تحلیل رفتار مشتری: فرایندکاوی میتواند به بانکها این امکان را بدهد که رفتار مشتریان خود را بهتر درک کنند. این امر میتواند به ارائه خدمات مشتری سفارشی و بهبود رضایت مشتری کمک کند.
مدیریت ریسک و کاهش تقلب: با تشخیص الگوهای غیرعادی، فرایندکاوی میتواند به کاهش ریسک تقلب کمک کند. این امر میتواند به حفظ اعتبار بانک و حفاظت از منافع مشتریان کمک کند.
در نهایت، فرایندکاوی در بانکداری میتواند به تحول عمیقی در فرآیندها و عملیات منجر شود. با استفاده از تکنیکهای دادهکاوی، بانکها میتوانند فرصتهای جدیدی را برای بهبود فرایندهای خود و ارائه خدمات بهتر به مشتریانشان بیابند. فرایندکاوی، بدون شک، یکی از ابزارهای قدرتمند برای بانکهایی است که قصد دارند در عصر دیجیتال جایگاه خود را تثبیت کنند.
راهکارهای فرایندکاوی در بانکداری
فرایندکاوی در بانکداری می تواند از روش های مختلفی استفاده کند. در زیر چندین روش کلیدی را می توانید ببینید:
- کاوش فرایند: این روش بر روی تجزیه و تحلیل فرایندهای کسب و کار با استفاده از داده های فرآیندی مانند سیستم های اجرای فرآیند کسب و کار (BPMS) یا سیستم های رویداد تمرکز دارد. این به بانک امکان می دهد که بهبودهای احتمالی در فرآیندها را شناسایی کرده و از این طریق بهره وری را افزایش دهد.
- کاوش مسیر: این روش تجزیه و تحلیل مسیرهای مختلفی است که یک فرآیند می تواند تحلیل کند. این الگوریتم می تواند به بانک کمک کند تا بفهمد که چه مسیرهایی اغلب در ارتباطات تجاری فیمابین بانک و مشتریان انتخاب می شوند و چه مسیرهایی کمتر استفاده می شوند، و بنابراین کجا می تواند بهینه سازی انجام شود.
- کاوش رویداد: این روش بر روی تجزیه و تحلیل رویدادهایی تمرکز دارد که در طول یک فرآیند رخ می دهند. این الگوریتم به بانک امکان می دهد که پویایی فرایندهای مالی اجرایی در بانک را درک کرده و با راهحلهای کاربردی در نقاط بحرانی، به بهینهسازی فرایندها کمک شایانی کند.
- الگوریتم های کاوش الگو: این الگوریتم ها می توانند در شناسایی الگوهای تراکنشی که بارها و بارها تکرار می شوند، مفید باشند. به عنوان مثال، این الگوریتم ها، با تحلیل بیگ دیتا می توانند سیستم جدید تراکنشی را بین شبکه بانکی پیشنهاد دهند.
- الگوریتم های شبکه بیز: می توان از این الگوریتم ها برای تحلیل ریسک مالی و اعتباری استفاده کرد. برای مثال، برای پیش بینی احتمال ورشکستگی یا عدم پرداخت وام توسط مشتری یا اعتبار سنجی مشتریان بر اساس الگوریتم ژنتیک خرید آنها.
- الگوریتم های ماشین بردار پشتیبان (SVM): می توان از این الگوریتم ها برای تشخیص تقلب استفاده کرد. به عنوان مثال، تشخیص تقلب در تراکنش های کارت اعتباری.
- الگوریتم های یادگیری تقویتی: این الگوریتم ها می توانند به بهینه سازی فرآیندهای خودکار بانکی کمک کنند، مانند الگوی تراکنش های مالی.
- الگوریتم های تصمیم گیری درختی: این الگوریتم ها می توانند در تصمیم گیری های استراتژیک مانند اعطای اعتبار، تعیین نرخ بهره و غیره کاربرد داشته باشند.
- الگوریتم های شبکه های عصبی: این الگوریتم ها می توانند در پیش بینی بازده سرمایه گذاری، تشخیص تقلب و تجزیه و تحلیل متن (مثلا تجزیه و تحلیل نظرات مشتریان) مفید باشند
چالشهای اجرای فرایندکاوی در بانکداری
هرچند فرایندکاوی میتواند برای بانکها فرصتهای فراوانی را فراهم کند، اما چالشهایی نیز در راه اجرای آن وجود دارد. از جمله این چالشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پیچیدگی دادهها: دادههای بانکی معمولاً حجم بالا، تنوع و سرعت زیادی دارند. پردازش و تحلیل این دادهها نیاز به ابزارها و روشهای پیشرفتهای دارد که ممکن است برای بانکها چالشبرانگیز باشد.
حفظ حریم خصوصی: بانکها باید اطمینان حاصل کنند که فرایند فرایندکاوی با استانداردهای حفظ حریم خصوصی مطابقت دارد. این امر ممکن است نیازمند ایجاد سیاستها و روشهای جدیدی باشد.
مقاومت در برابر تغییر: مانند هر تغییر دیگری در سازمان، اجرای فرایندکاوی ممکن است با مقاومت کارکنان مواجه شود. برای موفقیت در این زمینه، بانکها باید بر روی آموزش و پشتیبانی از کارکنان خود تمرکز کنند.
پیشروی فرایندکاوی در بانکداری
با وجود چالشها، فرایندکاوی قابلیت زیادی برای بهبود فرآیندهای بانکداری دارد. با افزایش حجم دادهها و پیچیدگیهای بازار مالی، فرایندکاوی میتواند یک ابزار بسیار قدرتمند برای بانکها باشد.
همچنین، با پیشرفتهای روزافزون در هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، قابلیتهای فرایندکاوی نیز افزایش مییابد. برای مثال، الگوریتمهای یادگیری عمیق میتوانند در تشخیص الگوهای پیچیده در دادههای بانکی بسیار مفید باشند.
به طور کلی، فرایندکاوی میتواند بانکها را در رقابت با شرکتهای فینتک و برقراری یک سیستم بانکی مدرن و کارآمد یاری رساند. با استفاده از فرایندکاوی، بانکها میتوانند به سمت ارائه خدمات بیشتری به مشتریان، کاهش هزینهها و بهبود عملکرد سازمانی حرکت کنند.
نتیجهگیری
فرایندکاوی یک ابزار قدرتمند برای بانکها است تا با دنیای پیچیده و سریع السیر امروز رقابت کنند. این ابزار به بانکها اجازه میدهد تا فرصتها و چالشهایی را که در دادههای خود پنهان شدهاند، کشف کنند و از این طریق به سمت ارائه خدمات بهتر، کاهش هزینهها و افزایش کارایی حرکت کنند.با این حال، فرایندکاوی نیز مانند هر فناوری دیگری، چالشهای خود را دارد. برای موفقیت، بانکها باید برای مدیریت دادههای بزرگ، حفظ حریم خصوصی مشتریان و مقاومت در برابر تغییر استراتژیهای مناسبی ارائه دهند.در عصری که بانکداری دیجیتال در حال گسترش است، فرایندکاوی میتواند یک رقیب قوی برای بانکهای سنتی و شرکتهای فینتک باشد. با استفاده از این ابزار، بانکها میتوانند از فناوری به نفع خود استفاده کنند و محدودیتهای سنتی خود را پشت سر بگذارند.به طور کلی، فرایندکاوی یک راه حل قدرتمند برای بانکها است تا با دنیای متغیر امروز برخورد کنند و از فرصتهایی که فناوری برای بهبود فرایندها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان ارائه میدهد، استفاده کنند. این روند، بدون شک، در سالهای آینده ادامه خواهد داشت و باعث تحولات عمدهای در صنعت بانکداری خواهد شد.
1و2-کارشناس برنامهریزی، گروه برنامهریزی، اداره بانکداری تجاری، بانک تجارت، تهران، ایران